สถานการณ์ในประเทศ

นายสราวุธ เบญจกุล เลขาธิการสำนักงานศาลยุติธรรม เป็นประธานการสัมมนา "สื่อมวลชนสัมพันธ์ " โดยนายสราวุธได้ให้ความเห็นทางกฎหมายเกี่ยวกับการดำเนินคดี นายเปรมชัย กรรณสูต ประธานบริหาร บริษัท อิตาเลียนไทย ดิเวล๊อปเมนต์ จำกัด (มหาชน) กับพวก ที่ร่วมกันเข้าไปล่าสัตว์ป่าในอุทยานแห่งชาติทุ่งใหญ่นเรศวร เขตตะวันตก จ.กาญจนบุรี และข้อหาอื่นๆ ตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 ว่า ตามกระบวนการทางกฎหมาย ต้องพิจารณาสำนวนจากพนักงานสอบสวนว่า มีการ รวบรวมพยานหลักฐาน โดยระบุพฤติการณ์ผู้ต้องหาอย่างไร มีลักษณะเป็นผู้กระทำผิด เป็นตัวการที่ร่วมรู้เห็น เป็นผู้ใช้ให้กระทำความผิด หรืออยู่ในเหตุการณ์ที่ร่วมสนับสนุน ยกตัวอย่างคดีฆ่าคนตาย มีคน 2 คน ขี่รถจักรยานยนต์ไปยิงผู้อื่นเสียชีวิต โดยคนซ้อนท้าย เป็นมือปืน ซึ่งคนขี่รถก็อยู่ในเหตุการณ์และพาไป ถ้าจะอ้างไม่รู้เห็น ถือเป็นข้อต่อสู้ที่กล่าวอ้าง แต่ถ้าข้อเท็จจริงปรากฏว่า มีส่วนร่วมอาจเข้าข่ายความผิด หากมีพฤติการณ์เป็นตัวการร่วม หรือเป็นผู้ใช้ให้ทำ อัตราโทษจะเท่ากับมือปืน แต่หากเป็นผู้สนับสนุน โทษจะลดหลั่นลงมา ทุกอย่างขึ้นอยู่กับพยานหลักฐาน และข้อต่อสู้ของผู้ถูกกล่าวหาแต่ละคน ส่วนพยานหลักฐาน ที่ปรากฏทางสื่อ อาทิ ลักษณะการสวมใส่เสื้อผ้าเฉพาะ การเตรียมอุปกรณ์ต่างๆ ในการล่าสัตว์ ก็ถือเป็นอีกหนึ่งในพยานหลักฐานที่ต้องพิจารณา นายสราวุธ กล่าวอีกว่า การพิจารณาคดีต่างๆ นอกจากพยานหลักฐานแล้ว ศาลจะใช้ดุลพินิจ พิจารณาถึง พฤติการณ์ความร้ายแรง สภาพแวดล้อม สภาพสังคม เพื่อนำมาประกอบ การพิจารณาด้วย สำหรับความเสียหายทางแพ่งในคดี อัยการสามารถยื่นฟ้องเรียกค่าเสียหาย ไปพร้อมกับความผิดทางอาญาได้ โดยมีหน่วยงานรัฐเป็นผู้เสียหาย ซึ่งนายเปรมชัย ได้รับการ ปล่อยชั่วคราวในชั้นฝากขังของศาลจังหวัดกาญจนบุรี ไม่กำหนดเงื่อนไขประกันตัว ก็สามารถ เดินทางออกนอกประเทศได้ แต่ในทุกคดี หากเห็นว่าผู้ต้องหามีพฤติการณ์ที่อาจหลบหนี พนักงานสอบสวนก็สามารถยื่นคำร้องต่อศาล เพื่อกำหนดเงื่อนไขห้ามออกนอกประเทศได้ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของศาล ขณะนี้ต้องรอให้นายเปรมชัยมารายงานตามวันนัดครบกำหนดฝากขังครั้งแรก แต่หากไม่เดินทางมาศาล โดยไม่มีเหตุผลสมควร ศาลก็จะดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือออกหมายจับได้ ส่วนที่นักกฎหมายหลายคนมองว่า ความผิดตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 มีอัตราโทษไม่หนัก เทียบเท่ากับความผิดตาม พ.ร.บ.ป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ.2559 นายศราวุธ เห็นว่ากฎหมายจะบังคับใช้โดยพิจารณาจากพฤติการณ์แห่งคดี หากพบข้อบกพร่องในการ บังคับใช้กฎหมาย ยกตัวอย่างคดีคนเก็บของเก่านำซีดีมือสองไปวางขาย มีความผิดตาม พ.ร.บ.ภาพยนต์และวีดีทัศน์ พ.ศ.2551 ถือว่าละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งขณะนั้นมีการกำหนดโทษ ปรับสูงหลักแสนบาท จึงมีการกำหนดบทลงโทษให้มีความเหมาะสม บางครั้งเรื่องความ รุนแรงของกฎหมาย ถ้าคนไม่ยำเกรงต่อกฎหมาย มาตรการในการกำหนดโทษ ก็อาจจะเป็น เรื่องที่ป้องกันยับยั้งไม่ให้คนกระทำผิด ให้คนเกรงกลัวต่อการกระทำผิด แต่ทั้งนี้การจะแก้ไข กฎหมายก็จะต้องดูในระบบสากลด้วย ว่ามาตรฐานทั่วโลกเป็นระดับไหน มีมาตรการ อย่างไรบ้าง ตนคิดว่ากฎหมายเป็นเรื่องปลายทาง สิ่งสำคัญก็คือคนในสังคมต้องตระหนัก และเรียนรู้ก่อนว่าควรต้องช่วยกัน ถ้าคนในสังคมช่วยกัน ก็ย่อมดีกว่าการแก้ไขปัญหาภายหลัง สมมติว่าถ้ามีคนเข้ามาและมีท่าทางจะเข้ามาล่าสัตว์ ก็โทรแจ้งเจ้าหน้าที่ตั้งแต่ต้น แจ้งให้กลับไป เพราะเป็นเขตป่าจะมาล่าสัตว์ไม่ได้ เหตุร้ายก็ไม่เกิด เจ้าหน้าที่ของรัฐก็ต้อง ทำตามกฎหมาย หากผู้สั่งการ ใช้อำนาจสั่งการโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ผู้ใต้บังคับบัญชา ก็ไม่ต้องปฎิบัติตาม เพราะเป็นคำสั่งโดยผิดกฎหมาย นายสราวุธ กล่าวด้วยว่า ในการพิจารณาคดีของศาล จะบังคับใช้กฎหมายโดยเสมอภาค ไม่ว่า ผู้กระทำผิดจะมีฐานะอย่างไร ปฏิบัติเหมือนกันหมดไม่เลือกปฏิบัติ ไม่มีสองมาตรฐาน ประกอบกับ ในยุคปัจจุบันมีการใช้โซเชียลมีเดีย บทลงโทษทางสังคมก็มีผลกระทบต่อผู้กระทำด้วย